Gluten jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych składników odżywczych w ostatnich latach. Komu i dlaczego szkodzi? W jakich produktach się znajduje? I czy naprawdę każdy z nas powinien odstawić gluten?
- Co to jest gluten?
- W czym jest gluten?
- Czy gluten szkodzi? Celiakia a nietolerancja glutenu
- Jak sprawdzić, czy gluten mi szkodzi?
Co to jest gluten?
Gluten to rodzaj białka występującego w produktach zbożowych. Gluten w mące sprawia, że wyroby piekarnicze i cukiernicze są puszyste, miękkie, elastyczne. Jednak obecnie dodaje się go również do wielu mocno przetworzonych produktów, takich jak wędliny, przyprawy, a nawet kostki bulionowe. W czym znajdziesz gluten?
W czym jest gluten?
Gluten „naturalnie” występuje w pszenicy oraz w jej odmianach (m.in. orkisz, durum, płaskurka), życie, jęczmieniu i pszenżycie. Będzie się więc znajdować we wszystkich wyrobach piekarniczo-cukierniczych, w których wykorzystuje się mąki z wymienionych zbóż oraz w otrębach, kaszach oraz w piwach czy kawach zbożowych.
Ponadto trzeba wiedzieć, że gluten poprawia smak i konsystencję potraw, dlatego producenci chętnie dodają go do wędlin i wyrobów garmażeryjnych, słonych przekąsek, chipsów, mieszanek przypraw, a nawet do jogurtów i parówek.
Oprócz tego, gotowe produkty mogą być „skażone” glutenem. Ma to miejsce wtedy, gdy w fabryce, zakładzie produkcyjnym jest on stale wykorzystywany. Wtedy potencjalnie bezglutenowa żywność może być zanieczyszczona tym białkiem.
Jeśli chcesz mieć pewność, że kupowana przez Ciebie żywność jest bezglutenowa, musisz szukać napisu „gluten free”, „bez glutenu” lub symbolu przekreślonego kłosa.
Czy gluten szkodzi? Celiakia a alergia na gluten
W ostatnich latach panuje moda na dietę bezglutenową, która ma zaradzić wszystkim możliwym przypadłościom i jednocześnie sprawić, że sylwetka stanie się szczupła i smukła. Czy tak jest naprawdę i komu gluten szkodzi?
Wystrzegać się tych białek muszą osoby chorujące na celiakię, czyli nietolerancję glutenu. W ich przypadku spożycie nawet niedużych dawek tego składnika może wywołać ostre objawy, takie jak wymioty, biegunka, bóle brzucha, wzdęcia, a nawet… ból głowy, depresję czy osłabienie mięśni. Co istotne, celiakia może rozwijać się powoli, wtedy objawy nie zawsze są kojarzone z regularnym spożywaniem glutenu.
U niektórych osób występuje alergia na gluten. Wtedy reakcje organizmu na jego spożycie są natychmiastowe, zwykle pojawiają się problemy z oddychaniem lub zmiany skórne.
Oprócz tego wyróżnia się nadwrażliwość na gluten, która często mylona jest z zespołem jelita drażliwego.
Nie oznacza to jednak, że teraz każdy powinien odstawić gluten. A jak zweryfikować, czy możesz go jeść?
Jak sprawdzić, czy gluten mi szkodzi?
Celiakię, alergię czy nadwrażliwość na gluten nie jest łatwo zdiagnozować. W tym celu wykonuje się badania przeciwciał IgE, testy skórne, badania genetyczne, serologiczne lub histopatologiczne.
Często zaleca się zastosowanie diety eliminacyjnej. Co to oznacza? Na pewien czas należy wyłączyć z jadłospisu wszystkie produkty, w których może pojawić się gluten. Następnie stopniowo się je wprowadza, kontrolując reakcje organizmu. Przy czym ważne jest odstawienie produktów z tym białkiem roślinnym na kilka tygodni, ponieważ jeśli jest on regularnie spożywany, to objawy nietolerancji czy nadwrażliwości na gluten nie są natychmiastowe, mogą występować po kilku godzinach od posiłku.
Natomiast w przypadku badań laboratoryjnych, jest wręcz przeciwnie – nie powinno się wcześniej odstawiać glutenu, ponieważ wtedy ilość przeciwciał produkowanych przez organizm zmniejsza się, wyniki nie są więc miarodajne.
Jeśli podejrzewasz, że gluten Ci szkodzi, skonsultuj się z lekarzem i nie podejmuj drastycznych działań na własną rękę.